Virus Human metapneumovirus (HMPV) đang thu hút sự chú ý khi có dấu hiệu bùng phát tại một số khu vực đông dân ở Trung Quốc. Dù không phải virus mới, HMPV vẫn có khả năng gây viêm nhiễm đường hô hấp, nhất là ở trẻ em, người lớn tuổi và những người có đề kháng kém. Trong bối cảnh này, việc nắm rõ thông tin và chủ động bảo vệ sức khỏe là hết sức cần thiết.

1. HMPV Là Gì Và Tại Sao Dễ Lây?

Human metapneumovirus được phát hiện lần đầu vào năm 2001, là tác nhân có thể dẫn đến viêm đường hô hấp trên và dưới, bao gồm viêm phổi hoặc viêm phế quản trong trường hợp nặng. Virus lây từ người sang người, chủ yếu qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc với bề mặt nhiễm virus. Thời điểm mùa đông và đầu mùa xuân thường là lúc virus này bùng phát mạnh do thời tiết lạnh, không gian kín và mật độ giao tiếp cao.

HMPV là một trong các tác nhân gây viêm nhiễm đường hô hấp trên và dưới cho trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch suy giảm. Trong trường hợp nghiêm trọng, virus này có thể dẫn đến các biến chứng như viêm phổi và viêm phế quản.

Virus này lây lan từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp qua bề mặt nhiễm virus, với nguy cơ gia tăng cao trong mùa Đông và đầu mùa Xuân.

Hiện nay, HMPV chưa có vắc-xin phòng ngừa hoặc thuốc điều trị đặc hiệu. Do đó, việc thực hiện các biện pháp phòng dịch theo khuyến cáo của ngành Y tế là điều quan trọng.

2. Tình Hình Tại Trung Quốc Và Ảnh Hưởng Đến Việt Nam

Tại Trung Quốc:

Dịch bệnh HMPV tại Trung Quốc vào đầu năm 2025 chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc, đặc biệt là ở trẻ em dưới 14 tuổi. Ảnh: Internet

Tại một số quốc gia, HMPV xuất hiện quanh năm, song số ca nhiễm có xu hướng tăng mạnh vào cuối năm — có thể xuất phát từ việc gia tăng hoạt động du lịch và các buổi tụ họp vào dịp lễ hội.

Các chuyên gia cho biết, tuy cả HMPV và COVID-19 đều là bệnh về đường hô hấp, HMPV ít nguy hiểm hơn với tỷ lệ tử vong thấp hơn. Loại virus này đã được nhận diện từ lâu và không còn gây ra mức độ nghiêm trọng như trước. Dù vậy, HMPV thường xuất hiện ở trẻ em nhiều hơn so với COVID-19, có thể làm nặng hơn các bệnh nền (chẳng hạn hen suyễn) và đôi khi đòi hỏi phải nhập viện.

Tại Việt Nam

Ngày 7/1, Sở Y tế TP.HCM cho biết chủng virus HMPV đang bùng phát ở Trung Quốc không phải là loại virus mới. Loại này là một trong số các tác nhân gây viêm hô hấp ở trẻ em và đã được phát hiện tại TP.HCM, song với tỷ lệ thấp hơn so với các tác nhân khác.

Trong hai năm 2023 và 2024, HMPV đã được ghi nhận là một trong các nguyên nhân gây viêm hô hấp ở trẻ. Cụ thể, kết quả xét nghiệm 103 bệnh nhân viêm phổi cộng đồng (gồm 56 trẻ em và 47 người lớn) nhập viện từ tháng 7 đến tháng 12/2024 tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM cho thấy, HMPV chiếm 12,5% trong nhóm trẻ em, thấp hơn nhiều tác nhân khác gây viêm phổi cộng đồng.

Ngoài ra, trong đợt bùng phát viêm hô hấp trẻ em vào cuối năm 2023 tại TP.HCM, kết quả giám sát cũng ghi nhận nhiều tác nhân virus thường gặp, trong đó HMPV xuất hiện với tỷ lệ 15%. Dù vậy, đây không phải lý do để chúng ta chủ quan, nhất là với thời điểm giao mùa, khi các bệnh về đường hô hấp dễ bùng phát.

3. Phòng Ngừa HMPV Thế Nào Cho Hiệu Quả?

Để hạn chế nguy cơ lây nhiễm, cần chú trọng các biện pháp vệ sinh và bảo vệ cơ bản:

• Rửa tay thường xuyên
  Là bước quan trọng nhất, nên dùng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, nhất là khi vừa tiếp xúc bề mặt công cộng.

• Che miệng, mũi khi ho, hắt hơi
  Che bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay để ngăn giọt bắn lan xa, sau đó vứt giấy vào thùng rác có nắp đậy.

• Duy trì không gian sống sạch sẽ
  Khử trùng đều đặn các vật dụng thường sử dụng như tay nắm cửa, điện thoại di động, bàn phím máy tính.

• Tăng cường đề kháng
  Một chế độ ăn giàu dưỡng chất, tập thể dục vừa sức và nghỉ ngơi đầy đủ sẽ hỗ trợ hệ miễn dịch chống lại virus.

Thông tin mới nhất về bệnh đường hô hấp do virus HMPV. Nguồn: TTXVN

4. Bảo Vệ Vùng Mũi-Họng Bằng Xịt Mũi Thảo Dược

Bên cạnh các biện pháp vệ sinh thông thường, một số chuyên gia đề xuất sử dụng thêm xịt mũi thảo dược có công thức từ dươc liệu và thảo dược, để làm sạch khoang mũi, giảm tắc nghẽn, đồng thời hỗ trợ giảm bớt các triệu chứng nghẹt mũi, khó thở nếu mắc phải bệnh. Việc xịt mũi khi xuất hiện các triệu chứng có thể giúp cuốn trôi phần nào virus hoặc tác nhân gây bệnh, đặc biệt hữu ích trong giai đoạn nhạy cảm như hiện nay. 

Tuy nhiên, bạn cần lựa chọn sản phẩm rõ nguồn gốc, tuân thủ hướng dẫn sử dụng và lưu ý ý kiến của chuyên gia y tế nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng nào.

Xịt mũi thảo dược Xoangspray với thành phần 3 dược liệu - 3 tình dầu giúp hỗ trợ điều trị các triệu chứng của cảm cúm (tương đồng với các triệu chứng của HMPV).

>> Tham khảo: Xoangspray - Thuốc Thảo Dược Xịt Mũi Trị Viêm Mũi/Viêm Xoang/Cảm cúm

HMPV có thể gây ra những ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe cộng đồng, nhưng không phải là một virus hoàn toàn mới hay quá nguy hiểm nếu chúng ta biết cách phòng ngừa. Quan trọng nhất là hãy duy trì những thói quen vệ sinh cá nhân cơ bản, nâng cao sức đề kháng và cập nhật thông tin y tế chính thống. Đồng thời, việc bổ sung thêm giải pháp bảo vệ vùng mũi-họng như xịt mũi thảo dược cũng là cách giúp bạn chủ động hơn trong việc hạn chế nguy cơ lây nhiễm, giữ vững sức khỏe trong mùa cao điểm của các bệnh về đường hô hấp.