Ù tai kéo dài: Căn bệnh phổ biến nhưng chớ nên coi thường
Ù tai là một triệu chứng thường gặp của cơ quan thính giác. Trung bình có khoảng 10-25% người trưởng thành mắc hiện tượng này. Cơ quan cảm nhận âm thanh ở tai và cơ quan thần kinh ở não đóng vai trò phối hợp linh hoạt với nhau để tiếp nhận và phân tích âm thanh. Nếu một trong hai bộ phận gặp vấn đề có thể dẫn đến ù tai và thậm chí gây điếc.
Hãy cùng Medsi tìm hiểu về hiện tượng ù tai, triệu chứng và biện pháp khắc phục khi gặp phải tình trạng này.
1. Ù tai là gì?
Ù tai là hiện tượng âm thanh đến từ bên trong tai chứ không phải từ nguồn bên ngoài. Đó là cảm giác nghe tiếng ồn, réo, gầm, nhiễu loạn trong tai mà không có kích thích âm thanh nào và chỉ nghe được bởi bệnh nhân. Có thể nhận thấy chứng ù tai trong môi trường yên tĩnh, không có tác động ngoại lực và thường tồi tệ hơn vào giờ đi ngủ. Một số người sẽ thích ứng với sự phiền nhiễu này tốt hơn người khác, ù tai có thể khiến người mắc khó chịu, bực bội, thậm chí dẫn đến stress.
Ù tai không phải là bệnh lý nhưng là triệu chứng phản ánh những tình trạng tiềm ẩn, gây ảnh hưởng đến đến tâm lý, khả năng nghe, giao tiếp do mất tập trung,.. Tuy nhiên, đa phần, ù tai không phải là hiện tượng quá nguy hiểm làm cản trở cuộc sống hàng ngày và có thể khắc phục theo thời gian. Thế nhưng, có những trường hợp khi ù tai không tự biến mất và kéo dài từ 3 tháng trở lên, có thể coi là mãn tính, dẫn đến người bệnh lo lắng, trầm cảm. Vì thế, nên phát hiện sớm và tập trung điều trị bệnh dứt điểm.
Ù tai ảnh hưởng đến sinh hoạt và giao tiếp hàng ngày của người bệnh
2. Nguyên nhân gây ù tai
Nguyên nhân của ù tai rất đa dạng, và thường liên quan đến những sự kiện sau:
Một trong những nguyên nhân phổ biến của ù tai là hiện tượng thiếu máu khiến tế bào thiếu oxy. Tai trong rất nhạy cảm với sự thay đổi của mạch máu, từ đó gây nên chứng chóng mặt ù tai, giảm sự hoạt động của các cơ quan, trong đó có cơ quan thính giác. Điều này có thể xảy ra do nhiều lý do như căng thẳng, thiếu ngủ, hoặc các vấn đề về hệ tuần hoàn.
Ù tai cũng có thể do ảnh hưởng bởi âm thanh quá lớn hoặc liên tục trong thời gian dài, gây tổn thương cho các tế bào trong tai. Nhiều người bị ù tai sau khi tiếp xúc với tiếng ồn nơi làm việc như công trường, quán bar hoặc tại sự kiện thể thao hay buổi hòa nhạc. Bên cạnh đó, sử dụng tai nghe kéo dài cũng có thể khiến bị ù tai.
Phản ứng phụ của việc sử dụng một số loại thuốc, nhất là khi dùng quá liều hoặc kéo dài. Một số loại thuốc có thể gây rối loạn hoặc làm nặng thêm chứng ù tai bao gồm các thuốc chống viêm không Steroid như Ibuprofen, Aspirin, thuốc kháng sinh, thuốc chống ung thư, và thuốc chống trầm cảm. Liều dùng càng cao thì chứng ù tai càng nặng, thông thường sẽ biến mất khi người bệnh ngưng sử dụng thuốc
Tai nạn chấn thương đầu, cổ hay khớp hàm có thể làm tổn thương cấu trúc của tai, các mô xung quanh, dây thần kinh truyền tín hiệu âm thanh đến não hoặc các vùng não xử lý âm thanh, gây ù tai.
Tiếp xúc hoặc làm việc trong tiếng ồn lớn thời gian dài là một trong những nguyên nhân gây nên chứng ù tai
3. Các dấu hiệu của bệnh ù tai
Triệu chứng của ù tai có thể khác nhau từ người này sang người khác. Những biểu hiện thường thấy bao gồm:
Người mắc chứng ù tai mô tả những âm thanh như tiếng rít, tiếng xào xạc, tiếng vọng. Có thể cảm nhận những âm thanh này ở tai trái, hoặc tai phải, hoặc cũng có thể xuất hiện ở cả hai bên
Có những người bị ù liên tục, trong khi người khác chỉ cảm nhận trong một khoảng thời gian nhất định, cảm nhận rõ nhất là khi về đêm hay ở nơi yên tĩnh
Ngoài ra, ù tai còn có thể đi kèm với các triệu chứng khác như chóng mặt, buồn nôn, khó ngủ, hoặc mất tập trung.
4. Những ai thường có nguy cơ bị ù tai
Ù tai là tình trạng rất phổ biến và theo nghiên cứu, nam giới có tỉ lệ bị ù tai cao hơn nữ giới. Những người hút thuốc và uống rượu thường xuyên có nguy cơ mắc chứng ù tai cao hơn. Các bệnh Béo phì, những vấn đề về tim mạch, huyết áp cao và tiền sử bị viêm khớp hoặc chấn thương đầu đều làm tăng nguy cơ bị ù tai.
5. Biện pháp khắc phục chứng ù tai
5.1. Phương pháp khoa học chữa ù tai
Liệu pháp âm thanh
Chứng ù tai có thể bắt nguồn từ những thay đổi trong mạch thần kinh trong não do mất thính lực gây ra. Việc tiếp xúc với âm thanh có thể đảo ngược một số thay đổi thần kinh này và làm dịu cơn ù tai. Một số loại thiết bị âm thanh thường gặp:
Dùng những âm thanh dễ chịu như sóng, thác nước, tiếng mưa phát bằng máy tính hoặc điện thoại để hỗ trợ thư giãn và giúp dễ đi vào giấc ngủ.
Máy trợ thính giúp khuếch đại âm thanh bên ngoài, cho phép người bệnh nghe rõ cuộc hội thoại hơn, làm hạn chế ảnh hưởng của chứng ù tai lên khả năng giao tiếp của con người.
Máy phát âm thanh là thiết bị nhỏ gọn giống như máy trợ thính và phát ra âm thanh dịu nhẹ, có thể làm giảm chứng ù tai liên tục suốt cả ngày.
Trị liệu hành vi
Liệu pháp tư vấn có thể giúp giảm các ảnh hưởng của chứng ù tai lên cuộc sống người bệnh:
Giáo dục rằng đa phần, các trường hợp ù tai không phải là dấu hiệu của tình trạng bệnh lý nghiêm trọng, giúp làm giảm căng thẳng và có những phương pháp đối mặt cho người bệnh để tránh khiến các triệu chứng nặng hơn.
Liệu pháp hành vi nhận thức: bệnh nhân sẽ được giúp để hạn chế những hành vi, suy nghĩ tiêu cực khiến họ cảm thấy tệ hơn. Họ sẽ được hướng dẫn kiểm soát và thay đổi phản ứng trước những hành vi tiêu cực để hạn chế tác động của chứng ù tai với cuộc sống.
Sử dụng thuốc
Tuy chưa có thuốc đặc trị cho chứng ù tai, bác sĩ có thể kê một số loại thuốc chống trầm cảm hoặc âu lo để cải thiện tâm trạng và giúp bệnh nhân dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn. Một số loại vitamin, chiết xuất thảo dược hay thực phẩm bổ sung cũng thường được sử dụng để hạn chế tình trạng này.
5.2. Mẹo chữa ù tai tại gia đình
Sử dụng muối hột
Sử dụng muối hột đem xào nóng lên rồi bỏ vào một túi vải và chườm quanh tai. Hơi nóng từ muối giúp các mạch máu tại đó giãn ra và máu lưu thông tốt hơn và giảm hẳn ù tai, đồng thời làm giảm hoặc hết cảm giác ù tai.
Sử dụng thảo dược
Một số loại thảo dược có hiệu quả rất tốt trong việc giảm các triệu chứng liên quan đến ù tai:
Húng quế có tính ấm, chứa nhiều tinh dầu nên làm giảm cảm giác ù tai hiệu quả. Có thể dùng nước húng quế ấm để rửa tai hoặc trộn tinh dầu húng với dầu dừa để mát xa quanh tai.
Rau má có tính chống viêm, kháng khuẩn tốt. Có thể đun sôi rau má, thổ phục linh, dâu xanh và tơ hồng để uống hàng ngày sẽ giúp cải thiện tình trạng ù tai nhanh chóng.
Bạch quả có công dụng kích thích lưu thông khí huyết nên có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu trong ống tai. Uống nước bạch quả mỗi ngày sẽ cải thiện tình trạng ù tai.
Gừng có tính ấm, có chứa chất chống viêm và giúp tăng cường hệ miễn dịch. Một ly trà gừng giúp cải thiện hiệu quả tình trạng ù tai.
6. Thói quen sinh hoạt hạn chế diễn biến của chứng ù tai
Những thói quen sinh hoạt sau đây đơn giản và dễ dàng nhưng vô cùng hiệu quả trong việc ngăn ngừa tình trạng ù tai kéo dài, hạn chế nguy cơ mắc chứng ù tai:
Hạn chế tiếp xúc với các tiếng ồn quá mạnh hay kéo dài. Không đeo tai nghe liên tục nhiều giờ đồng thời giữ âm lượng ở mức đủ nghe.
Trang bị đồ bảo hộ tai khi công việc mang tính chất hoạt động tại môi trường với tiếng động lớn.
Giữ tai luôn khô ráo, vệ sinh sạch sẽ thường xuyên, bên cạnh đó thực hiện loại bỏ ráy tai đúng cách
Không lạm dụng rượu, bia, thuốc lá, chất kích thích.
Duy trì chế độ sống khoa học, ăn uống lành mạnh và luyện tập thể dục thường xuyên, đồng thời nghỉ ngơi, thư giãn và luôn giữ một tinh thần thoải mái, tránh tình trạng căng thẳng, âu lo, áp lực.
Tập thể dục thể thao, tránh căng thẳng, áp lực giúp phòng ngừa ù tai kéo dài
Khi gặp phải tình trạng này hay bất cứ vấn đề bất thường nào ở tai, bạn nên chủ động đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán, xác định nguyên nhân gây ra và tiến hành điều trị kịp thời.
NỘI DUNG ĐƯỢC THAM KHẢO TỪ:
1. Chuyên gia của UMPC Department of Otolaryngology. Ear Nose and Throat, UMPC Department of Otolaryngology.
2. Chuyên gia của American Speech-Language-Hearing Association. Tinnitus, American Speech-Language-Hearing Association.
3. Chuyên gia của Hearing Health & Technology Matters. All About Tinnitus for Consumers and Patients. Hearing Health & Technology Matters.